Ίσως το πιο σημαντικό όπλο κατά καρκίνου, είναι η πρόληψη. Η ιατρική κοινότητα έχει δημιουργήσει πρωτόκολλά δευτερογενούς πρόληψης για την έγκαιρη διάγνωση τύπων καρκίνου, που εμφανίζονται συχνότερα στον γενικό πληθυσμό.
Όσο νωρίτερα διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται μια κακοήθεια, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα. Οι κακοήθειες για τις οποίες έχουν δημιουργηθεί προγράμματα πρόληψης, είναι:
Καρκίνος μαστού
Ο έλεγχος πραγματοποιείται σε γυναίκες 40 -74 ετών, με μαστογραφία κάθε δεύτερο χρόνο. Συστήνεται κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα από την ηλικία 25 ετών και άνω. Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου ο προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία ξεκινάει από μικρότερη ηλικία.
Καρκίνος τραχήλου της μήτρας
Συστήνεται σε γυναίκες 21-65 ετών. Στις ηλικίες 21-30 ετών πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια κυτταρολογική εξέταση κολποτραχηλικού επιχρίσματος (εξέταση Παπανικολάου). Στην ηλικιακή ομάδα άνω των 30 ετών γίνεται ανά τριετία συνδυασμός κυτταρολογικής και HPV DNA εξέτασης.
Καρκίνος παχέος εντέρου
Στην Ελλάδα, ο έλεγχος πραγματοποιείται με έναν από τους δύο τρόπους:
- Εξέταση κοπράνων για ανίχνευση αιμοσφαιρίνης (Ηb), Feacal Immunohistochemistry test (FIT), από το 50ο έτος, ετησίως, για 3 χρόνια. Στη συνέχεια, η εξέταση επαναλαμβάνεται ανά 2ετία, έως 75 ετών. Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή άλλος παράγοντας κινδύνου, η εξέταση πραγματοποιείται από το 40ο έτος, ετησίως.
- Κολονοσκόπηση, από 50- 75 ετών, ανά 5ετία. Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή άλλος παράγοντας υψηλού κινδύνου, η εξέταση αρχίζει από το 40ο έτος και γίνεται πιο συχνά.
Καρκίνος στον πνεύμονα
Πραγματοποιείται αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης ετησίως, σε καπνιστές ηλικίας 50-80 ετών, καθώς και σε άτομα που έκοψαν το τσιγάρο τα τελευταία 15 χρόνια.
Καρκίνος προστάτη
Συστήνεται περιοδικός αιματολογικός έλεγχος του δείκτη PSA, καθώς και δακτυλική εξέταση του προστάτη, στους άνδρες ηλικίας 40-70 ετών.